YENİ MEZUNUM!! VEBALI DEĞİLİM!!!
Beni tanıyanlar ve takip edenler bilir. Yeni mezunlara her fırsatta destek olmaya, deneyimlerimi paylaşmaya ve iş hayatına atılırken onlara naçizane yön göstermeye çalışıyorum. Yeni mezunlar için iş arama süreçlerinde bir yol haritası olması adına önerilerimi tek bir makale halinde paylaşmak istiyorum.
Yeni mezunların iş arama sürecinde yaşadığı çileye hepimiz şahidiz. Her fırsatta ‘’ Deneyimsiz olduğumuz için bize iş vermiyorlar!! Peki fırsat vermezseniz biz nasıl deneyim kazanacağız?? vb haklı yakınmalar ile sürekli karşılaşıyoruz. Şikayet etmekte haklılar haklı olmasına… Ama biraz da çuvaldızı kendimize batırmamız gerek değil mi?
Acaba doğru yöntemleri kullanıyor muyuz? Eksik ya da yanlış yaptığımız neler var? Veya neyi daha farklı yaparsak istediğimiz sonuca ulaşırız?
Önce biraz mevcut durumu inceleyerek neler ile karşılaşacağınız konusunda farkındalığınızı arttırmaya çalışalım.
Mezun olduğunuzda sizi neler bekliyor?
Mezun olduğunuzda yaşayacağınız olumsuz deneyimleri gözden geçirelim. Ne ile karşılaşacağınızı bilmek bunları kabullenmek daha doğru adımlar atmanızı sağlayacak.
Yeni mezun personele bakış açısı
Ne yazık ki şirketlerin çoğu deneyimsiz personel almak, yetiştirmek ve eğitmek için yeterli istek, sabır, kaynak veya beceriye sahip değil. Bu sebep ile deneyimsiz personel arayan şirket sayısı oldukça az. Yani milyonlarca ilan ile karşılaşmayacaksınız.
Rakipler
Türkiye’de şuan 200’ e yakın üniversite var. 2017 yılı rakamlarına göre 7 milyonu aşkın üniversite öğrencisi var. Yeni mezunlar için yayınlanan ilan sayısını veremiyorum ancak tahminlerime göre 1 ay içinde 2 elimizin parmaklarının sayısını ya geçer ya geçmez. Varın gerisini siz hesap edin J Yani rakipler çok ama bir o kadar açık pozisyon sayısı da az ne yazık ki…
Başvurular
Doğru yöntemler ile hazırlanıp, iş arama sürecinizi bilinçli bir şekilde yönetmez iseniz başınıza gelecekler…
Başvurularınızın birçoğuna dönüş alamayacaksınız. Görüşmeye gittiğiniz mülakatlardan da sonuç olmayacak. Süper geçti kesin olumlu!! Diye havalara uçarak çıktığınız görüşmeler bile sonuçlanmayabilir… Biz sizi ararız diyenlerden hiç ses çıkmayacak…
Çevre faktörü
‘’O kadar okul okudun senelerce dirsek çürüttün hani hala iş bulamadın’’, ‘’kesin sen iş beğenmiyorsun!!’’ diyen teyzeler, amcalar ve daha niceleri yüzünden insan içine çıkmak istemeyeceksiniz.
‘’İşe ne zaman başlıyorsun?’’, ‘’Aaa sen hala iş bulamadın mı?’’ vb. sorular sebebi ile moraliniz daha da bozulacak…
Çalışma koşulları
Tam iş buldum süper sanırım bu sefer oldu bu iş dediğinizde… Piyasanın çok altında çalışma koşulları teklif edilecek ve belki de istemediğiniz bir işte çalışmak zorunda kalacaksınız.
Asgari ücretin altında maaş veren hatta sigorta yapmayan firmalar ile karşılaşacaksınız.
Olumsuz örnekler
Yıllardır iş arayan ve bir türlü bulamayan artık pes etmiş, başvuru yapmayı bırakmış yeni mezun arkadaşlarınızı gördükçe moraliniz iyice düşecek. Etrafınızda sürekli deneyimsiz olduğum için iş bulamıyorum, torpilim yok ki bir işe gireyim şeklinde sızlanan bir sürü insan olacak.
Biliyorum çok güzel bir tablo çizmedim size. Belki bunları okuduktan sonra bu kadın sanırım bizi iş hayatından hepten soğutmak istiyor diye düşünmüş olabilirsiniz J
Ama bu problemleri yaşamadan iş arama sürecinizi tabiri caiz ise ‘’tereyağından kıl çeker gibi’’ çözmeniz mümkün!! Ama bu sadece sizin elinizde… Bu sorunları yaşamak istemiyorsanız bundan sonra anlatacaklarımı mutlaka dikkate alın ve önerilerimi harfiyen uygulamaya çalışın. İstediğiniz sonuca ulaşacağınızı garanti ediyorum! Önerilerimi uygulayarak istediğiniz işe kavuşursanız lütfen bir haber edin bende sizinle birlikte mutlu olayım J
Sırası ile yapmanız gereken çalışmaları detaylıca aktarıyorum hazır mıyız? J
ÇALIŞMA 1
KENDİNİZİ TANIYIN!
İş arama sürecinde başarılı olabilmeniz için ilk ve en önemli adım kendinizi tanımaktır.
Kişisel özelliklerim olumlu/gelişime açık yönlerim neler? Bunların farkında mıyım? Bu sorunun cevabı tüm iş arama süreciniz için çok ama çok önemli.
Swot analizi yaparak veya kişilik envanterlerinden faydalanarak kendinizi tanımanız uzman olmak istediğiniz alanın seçimi ve mülakatlarda kendinizi ifade edebilmeniz için oldukça önemli bir aşama!
Aşağıda bulunan örnekte olduğu gibi kendi swot analizinizi yaparak kişisel farkındalığınızı arttırabilirsiniz. Sadece kendi tespitleriniz ile değil çevrenizden geri bildirimler almanızda çok önemli. Bu yüzden analizi yaparken mutlaka sizi tanıyan insanların sizinle ilgili görüşlerini almaya çalışın.
S (Strenghts-Kuvvetli taraflar) Güçlü olduğunuz yönleriniz neler? Kuvvetli olduğunuz yanları bulmak için, yeteneklerinizi, potansiyellerinizi vb. şeyleri değerlendirmelisiniz. Neyi diğerlerinden daha iyi yapıyorsunuz?
W (Weaknesses-Güçsüz yanlar) Güçsüz olduğunuz yönleriniz neler? Geliştirmeniz gerektiğini düşündüğünüz yönleriniz var mı?
O(Opportunities-Fırsatlar) Güçlü yönleriniz size nasıl fırsatlar sunabilir? Bulunduğunuz bölge, eğitiminiz, diğer becerileriniz size ne tür fırsatlar oluşturabilir?
T(Threats-Tehtidler) Gelecekte sizi hangi tehlikeler bekliyor? Zayıf yönleriniz sizin için ne tür tehditler oluşturuyor olabilir?
ÇALIŞMA 2:
Ne istediğine karar ver! Yapmak istediğin işi tanı!
Hangi bölümden mezun olursanız olun sonuç itibari ile bir alan seçmek durumundasınız.
Mezun olduğunuzda önünüze gelen her ilana başvurur ve gelen ilk iş teklifini hemen kabul ederseniz ömrünüz boyunca sevmediğiniz bir işi yapmaya mahkûm olabilirsiniz. Tüm hayatınız boyunca mutsuz olmak istemiyorsanız uzman olmak istediğiniz alanı kişisel özelliklerinize uyumlu bir şekilde seçmelisiniz. Ayrıca bir deneyeyim ne çıkar? Satış istemiyorum ama en azından kendimi görmüş olurum! Şeklindeki yaklaşımlarınız ileride işi sevmeyip bırakmak istediğinizde iş arama sürecinize olumsuz bir etki yaratabilir. Çünkü ilk yaptığınız iş size yapışacak ve hep o alan ile ilgili mülakat davetleri alacaksınız. Ayrıca aldığınız yanlış karar sebebi ile, ne istediğini bilmeyen ve kişisel farkındalığı düşük kararsız bir profil olarak görülmenize sebep olacaktır.
Kişisel becerilerinize uygun, severek ve istekle yapmak isteyeceğiniz işe karar verebilmek için aşağıdaki sorulara bir cevap bulmalısınız!
• Hangi mesleğe/alana ilgi duyuyorum? (Satış, ik, kalite vb.)
• İş tanımım ve sorumluluklarım neler olacak?
• Zor/kolay yanlarının farkında mıyım?
• Ne kadar kazanacağım? İş imkanları neler?
• Kariyer basamakları neler olacak?
Özellikle Linkedin üzerinden uzman olmak istediğiniz kişiler ile bağlantı kurarak onlardan bu soruların yanıtlarını alabilirsiniz. Böylelikle uzmanlaşmak istediğiniz alan ile ilgili bir network ağıda oluşturmuş olacaksınız.
Ayrıca internette birçok kaynak var bu bilgilere ulaşabileceğiniz. Ancak birebir kişiler ile görüşmeniz hatta tanışıp ofisinde bir kahve içmeniz uzman olmak istediğiniz alanda size bir çevre yapma imkanı sağlayacaktır. Bu çabanızı ve farkındalığınızı göre uzmanlar aracılığı ile her an bir iş fırsatı yakalayabileceğinizi unutmayın.
Yaptığın/yapmak istediğin işin hangi yönlerini seviyorsunuz/sevmiyorsunuz bu konuya hâkim olmalısınız. İş tanımı nedir, nasıl sorumluluklar alman gerekir vb. detayları bilmelisiniz ki mülakatta gelecek soruları yanıtlarken daha rahat ve kendinizden emin olabilesiniz. Özellikle yeni mezunların bu konuda çok iyi olması gerekiyor. Deneyimlerinizden bahsedemeyeceğiniz için yapacağınız iş ile ilgili ne kadar farkında olduğunuzu anlatabilmeniz işi alabilmeniz için oldukça önemli.
ÇALIŞMA 3:
Uzman olmak istediğiniz alanda çalışan bir kişinin başarılı olabilmesi için hangi özelliklere/yetkinliklere sahip olması gerekiyor? Sorusuna bir cevap bulmanız gerekiyor.
Bu özellikleri listeleyin. Teknik özelliklerin yanı sıra mutlaka kişisel özellikleri de belirlemelisiniz.
( İletişim becerisi, organizasyon yeteneği, yabancı dil vb.)
Örnek;
İnsan kaynakları uzmanı pozisyonu için gerekli yetkinlikler
· İletişim becerisi
· Problem çözme yeteneği
· Empati Kurabilme
· Analitik düşünebilme
· 4857 sayılı iş kanununa hâkimiyet
· Bordro özlük işleri bilgisi
· Yabancı dil vb.
ÇALIŞMA 4:
Uzman olmak istediğiniz alan ile ilgili gerekli yetkinlikleri belirledikten ve kendi swot analizinizi yaptıktan sonra bir karşılaştırma yapmanız gerekiyor.
X Alanında başarı olabilecek kişilerde olması gereken özellikler ile kendi güçlü ve zayıf yönlerinizi karşılaştırmalısınız. Böylelikle o işte ne kadar başarılı ve mutlu olabileceğinizi en azından tüm riskleri ile ön görmüş olacaksınız.
Örneğin; Çok dışa dönük ve iletişim kurmayı seven biri iseniz ve analitik yönünüz çok güçlü değil ise çok fazla teknik, tamamen veriler ve rakamlar içeren pozisyonlardan uzak durmanız gerektiğini fark etmelisiniz.
Tüm bu çalışmalar sonrasında iş aramaya başladığınızda başvurularınıza yanıt almak için etkili ve doğru bir cv hazırlamak çok önemli.
Özgeçmiş hazırlama ile ilgili detaylı anlatım ve örnek cv’ nin olduğu makaleme aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
LİNK
Yaptığınız başvurulardan mülakat daveti için dönüş olmayabilir. Sadece başvurup beklemek yerine alternatif yollar denemek önemli.
Neden mülakat daveti almıyorum isimi yazıda detayları bulacaksınız.
Diyeceksiniz ki deneyimsiz olduğumuz için başvurularımızdan yanıt alamıyoruz. O halde tecrübe şartını nasıl aşabileceğimize bir bakalım.
Bu şartı aşmak çokta kolay değil maalesef. Ancak imkânsız da değil. Bu şekilde düşünüp motivasyonunuzu düşürmemenizi öneririm. Öncelikle 0-2 yıl deneyim isteyen ilanlara başvurup bunları sıkı takip etmek gerekli. Başvurup peşine düşmek, mutlaka ik’ ya veya yetkili kişiye ulaşmak ve ön plana çıkmaya çalışmak gerekiyor. Ulaştığınızda çok istekli ve gelişime açık olduğunuzu, mutlaka tanışmak istediğinizi ve işe çok çabuk adapte olacağınızı düzgün bir dil ile belirtmelisiniz. Sonuç alamazsanız gerekirse bir kez daha kendinizi hatırlatmalısınız.
Bir de makalenin başında ne istediğinin farkında olman ile ilgili bir bölüm var. Tecrübesiz olduğunuz bilinerek davet edildiğiniz hiçbir mülakatı, kendinizi iyi ifade edemediğiniz için veya ne istediğinizi bilmediğiniz için kaçırmamalısınız. Zaten kısıtlı olan tecrübesiz aday arayışında her fırsatı çok iyi kullanmalısınız.
Bir de İşkur’ un iş başı eğitim programını araştırmanızı tavsiye ediyorum. Hiç duymamış olanlar için kısaca açıklamak gerekirse; belli bir süre stajyer gibi işverene sıfır maliyet ile çalışılmasına imkân tanıyan bir devlet desteği. Şirketlere İşkur iş başı eğitim programı kapsamında başvuru yapmak istiyorum şeklinde teklif ile kendinizde gidebilirsiniz.
Hiç tecrübeniz yoksa veya çok az deneyimli isen, karşınıza çıkan ilk fırsatı şartına şurtuna bakmadan değerlendirmenizi öneririm. Hiç yoktan iyidir. Tabi çalışmak istediğimiz alan için bu öneriyi yapıyorum. Yani yolu uzakmış, sosyal aktivitesi yokmuş, kurumsal değilmiş gibi sebepler ile işi ret etmemeye çalışın. Bu yorumumu ‘’Bedavaya köle mantığı ile çalıştıran şirketler var kendimi neden kullandırtacağım, o kadar yıl boşuna mı okudum’’ şeklinde yorumlayanlar olacak. Bir şeyler elde edebilmek için bir süre ne yazık ki bazı şeylerden fedakârlık yapmak gerekiyor… Ama emin olun biraz sabır ve özveri ile ileride iyi ki katlanmışım diyeceksiniz. Yeni mezun veya deneyimsiz kişi yetiştirmek özveri ve çaba gerektiren bir iş ve çoğu yönetici/şirket bunu NE YAZIK Kİ göze alamıyor.
Kendi kendinize de tecrübe kazanabilirsiniz.
Örneğin; insan kaynakları alanında iş arıyorsunuz ama hiç deneyiminiz yok. İşe alım alanında uzmanlaşmak istiyorsunuz ama daha önce hiç mülakat yapmadınız. Teknik olarak yapmanız gereken her şeyi biliyorsunuz ama deneyimlemediniz. İş arayan arkadaşlara mülakat simülasyonu yapmak gibi gönüllü çalışmalar yapabilirsiniz ve bunu cv’ inde belirtebilirsin. Sosyal mecralarda duyurarak yeni mezunum kendimi geliştirmek için böyle gönüllü bir proje yapıyorum, mülakata katılan kişilere mülakat performansı ile ilgili geri bildirim vereceğim derseniz mutlaka katılmak isteyen olacaktır. Benzer çalışmalar tüm alanlar ile ilgili yapılabilir. Biraz yaratıcılık ile mutlaka bir proje çıkacaktır. Bu projeyi cv’ nize yazmanız kendi kendinizi motive ettiğiniz, girişimci ve yaratıcı olduğunuz için mutlaka olumlu bir etki yaratacaktır.
Son olarak çalışmak istediğiniz alan ile ilgili cv’ inize ne kadar çok şey eklerseniz tercih edilme noktasında o kadar çok avantaj sağlarsınız. Fırsat bulduğunuz her an eğitimlere ve seminerlere katılın, gönüllü projelerde görev almaya çalışın. Hatta alanınız ile ilgili okuduğunuz kitapları ne kadar ilgili ve gelişime istekli olduğunuzu göstermek için cv’ inize ekleyebilirsiniz. Çalışmak istediğiniz alan ile ilgili cv ‘inizde hiçbir şey yoksa işiniz zor mutlaka o alana ilgi duyduğunuzu gösteren bir şeyler olmalı.
Herşey yolunda gitti ve mülakat daveti aldınız. Mülakatlarda dikkat edilmesi gereken tüm detayları linkteki yazıda bulabilirsiniz.
Mülakata eliniz dolu gitmenizde fayda var. Baklava veya çikolatadan bahsetmiyorum tabii ki.
Mesela mali işler ile ilgili bir pozisyon için mülakata giderken temsili bir mali tablo hazırlayıp, analiz ve yorumlamanızı yapıp görüşmede sunabilirsiniz. Pazarlama pozisyonu için daha önceden araştırarak şirket ürünlerini, pazar payı, rakipler vb ile ilgili mini bir pazarlama planı hazırlayabilirsiniz veya bir proje önerisinde bulunabilirsiniz. İnsan kaynakları alanında bir mülakata katılıyorsanız görüşmeye gittiğiniz pozisyon için bir iş analizi yapıp görev tanımı ve iş gerekliliklerini hazırlayıp yanınızda götürebilirsiniz. Benzeri uygulamalar hemen hemen tüm pozisyonlar için yapılabilir. Bu şekilde bir çalışma ile görüşmeye gitmeniz ilgi çekecek ve takdir alacaktır. Diğer adaylarında önüne geçmenizi sağlayacaktır.
Bu makalede ve referans verdiğim linklerde bulunan makalelerimde verdiğim önerilerimi uygulayarak sonuç alan bir çok kişi var neden onlardan biri siz olmayasınız? İnanın imkânsız değil. Doğru adımlar atar ve disiplinli bir şekilde çalışırsanız olmaması için hiçbir sebep yok.
Kendinize inanın çabanız mutlaka karşılık bulacaktır.
İyi insanlar ve iyi fırsatlar ile karşılaşmanız dileğiyle…
Bol şanslar…
