Bu makaleyi okumadan önce İş Arama Tüyoları Yazı Dizisi – 1’ i okumanı öneriyorum. Mülakata davet edilmek için gerekli olan tüm bilgileri orada bulabilirsin.
Zırrrrrrr!!!
- ‘’Aaaa telefon çalıyor ve tanımadığın bir numara!’’ İş başvurusu için arıyor olabilirler mi? Hemen ciddi bir ifade takınarak yanıt vermelisin öhö öhöööğ ‘’ Efendimm… Evet, buyurun benim’’!
Nihayet telefonun çaldı ve mülakata davet edilmek için arandın. Demek ki bundan önceki süreci doğru yürütmüşsün. Yani doğru cv ve ön yazı ile doğru ilana başvurmuşsun. Şansında yaver gitmiş. Şimdi mülakata davet edildiğin telefon görüşmesinden itibaren bu süreci nasıl yürütmen gerektiğine bir bakalım.
Mülakatta onu yapın, şuna dikkat edin vs bir sürü bilgi var internette. Ancak hiç biri somut anlamda bir yol göstermiyor. Ben size bir ik’ cı gözünden her şeyi net bir dil ile mümkün olduğu kadar açık olarak anlatmaya çalışacağım.
İş görüşmesine davet edilmek için arandığımızda genelde o telaşla arayan kişiye soru sormaya çekiniriz. Arayan kişi bilgi vermediyse boşuna vakit kaybetmemen için aşağıdaki soruları uygun bir dil ile sormanı öneriyorum. Arayan numarayı ve kişinin bilgilerini telefonu kapatır kapatmaz rehberine kaydet ki sonra fellik fellik arama. Yaaaa neydi şu firmanın adı? Arayan Burcu Hanım mıydı Burçin Hanım mıydı? Tüh ya !! Diye kendi kendine dertlenme.
Mülakat daveti aldığında arayan kişiye sorman gereken/sorabileceğin sorulara bir bakalım. Bu soruları soramıyorum veya soruyorum ama cevap alamıyorum dediğini duyar gibiyim. Sen uygun bir dil ile sormayı, bilgi almayı dene emin ol bir şey kaybetmezsin. Ses tonuna ve kullandığın kelimelerin yumuşak olmasına özen göstermen yeterli.
- Pozisyona başvurun var mı? Yoksa onlar mı sana ulaştı? Başvurun var ise hangi pozisyon ve hangi kanaldan başvuru yaptığının bilgisini almalısın. (Başvurduğun ilanı inceleyip mülakata hazırlanabilmek için) Onlar ulaştı ise işin tanımı/detayları ne? Senin gerçekten çalışmak isteyeceğin bir iş mi? Bir dünya yolu boşuna gitmek istemiyorsan bu sorunun cevabını mutlaka almalısın.
- Görüşme kimin ile gerçekleşecek? Mülakata kimler katılacak? Pozisyonları ne?
- Şirket adı ve adresi ne? Arayan kişi telefonu ilk açtığında bu bilgiyi verir ancak akılda kalmaz. Görüşme sonunda teyit edip not almakta fayda var.
- Şirket lokasyonunun nerede olduğu? Eğer size çok ters ve ulaşımı zor bir yerde ise işe kabul edildiğiniz takdirde şirketin ulaşım imkânı sağlayıp sağlamadığını uygun bir dil ile sorun. Bazen görüşmeye gittiğinizde servis güzergâhımıza uygun değilsiniz o yüzden olumlu değerlendiremiyoruz diyen şirketler oluyor maalesef. Bu bilgiyi önceden teyit etmekte yarar var.
- Başvurduğun pozisyonu hatırlıyorsan veya sonradan ilanı inceleyip fark etmişte olabilirsin Örneğin; ilanda aranan nitelikler arasında askerlik hizmetini tamamlamış yazıyor. Senin askerliğiniz tecilli ancak ona rağmen başvurmuşsun ve davet edilmişsin. Bu durum değerlendiren kişinin gözünden kaçmış olabilir. Boşa ümitlenmek ve yorulmak istemiyorsan arayan kişiye geri dönüp veya aradığında durumu belirtip askerlik tecili konusunda bir sorun olmadığının teyidini mutlaka almalısın.
Buraya kadar her şey tamam şimdi mülakata hazırlanma zamanı!
- Şirket hakkında mutlaka bilgi edinmelisin. Rakipleri kimler, ürünleri neler, hangi pazarlara hitap ediyor, müşteri profili nasıl? Ne zaman kuruldu, kim tarafından kuruldu?
- Görüşeceğin kişi bilgisini aldıysan hakkında biraz araştırma yapman fena olmaz.
- Başvurduğun bir ilan ise, iş tanımını tekrar incelemende ve aranılan nitelikleri hatırlamanda fayda var.
- Mutlaka mülakat provası yapmalısın. Aynanın karşısında sorulabilecek olası sorulara vereceğin cevapları prova etmelisin. Prova için seni dinlemesi ve geri bildirim vermesi için bir arkadaşından da destek alabilirsin.
- Bazı iş arayan adaylar görüşme yaptıkları yerlerde beklemedikleri olumsuzluklar ile karşılaşabilirler. Örneğin; mülakat saati gelmesine rağmen görüşme geç başlayabilir. Görüşmecinin söylediği veya yaptığı bir şeye sinirlenebilir. Her ne olursa olsun sakin olmalısın. Sinirlenmek sana bir şey kazandırmadığı gibi ne zaman kiminle nerede karşılaşacağın hiç belli olmaz. Gelecekte başvuruda bulunduğun ve çok istediğin bir iş için hiç tahmin etmediğin bir anda bu davranışın karşına çıkabilir bunu unutma. Dünya çok küçük!
- YENİ MEZUNLAR/DENEYİMSİZ İŞ ARAYANLAR: Mülakata elin kolun dolu gitmende fayda var. Mesela mali işler ile ilgili bir pozisyon için mülakata giderken temsili bir mali tablo hazırlayıp, analiz ve yorumlamanı yapıp görüşmede sunabilirsin. Pazarlama pozisyonu için daha önceden araştırarak şirket ürünlerini, pazar payı, rakipler vb ile ilgili mini bir pazarlama planı hazırlayabilirsin veya bir proje önerisinde bulunabilirsin. Benzeri uygulamalar hemen hemen tüm pozisyonlar için yapılabilir. Bu şekilde bir çalışma ile görüşmeye gitmen ilgi çekecek ve takdir alacaktır.
Acaba ne giysem!
İş görüşmelerine giderken kılık kıyafet konusu, oldukça tartışılan ve önemli bir konu.
Takım elbise şart mı? Tıraş olmadan gidilmesi neden problem oluyor ki vs gibi yakınmalar oldukça fazla. Tıraş olmuş/ takım elbiseli veya kadınların takım elbiseye yakın resmi kıyafet ile görüşmeye gitmeleri neden önemli olduğuna bakalım. Tercih senin ama ben işi şansa bırakma derim. İlk intibanın ne kadar önemli olduğunu sanırım hepimiz biliyoruz.
- Düzgün, özenli ve temiz bir görüntü veriyor olman karşı tarafta genel olarak olumlu bir etki yaratır.
- İşi gerçekten önemsediğini ve istediğini göstermenin bir yoludur.
- Bazı pozisyonlar için çok daha spor ve rahat kıyafetler ile iş görüşmesine gidilebilir, ancak yine de temiz, özenli ve aşırıya kaçmayacak giysiler tercih edilmelidir.
- Kişisel bakımına özen gösteriyor olman işini de o kadar özenli yapacağının bir işareti olarak değerlendirilebilir.
- Karşı tarafta oluşturmak istediğin kişisel imajın için dış görünümün önemli bir etkendir. Çok düzenliyimdir, titiz ve planlıyımdır derken bir yandan saç sakal birbirine karışmış bir halde görüşmeye gidiyorsan çok inandırıcı olmayabilirsiniz.
Sonuç olarak, hem erkek hem kadınlar için siyah beyaz kombinasyonu en ideal olanıdır. Az miktarda makyaj ve çok yoğun olmayan bir parfüm, temiz, düzenli ve sade olman yeterlidir.
Heyecan yapma –Sakin ol!
- Prova yaptıysan gelebilecek soruları az çok çalışmış olmalısın bu seni büyük ölçüde rahatlatacaktır.
- Kendinden emin olmaya çalış. Net ifadeler kullan.
- Pozitif düşünmeye çalış. Alt tarafı bir mülakat olumsuz olması dünyanın sonu değil ya! Olayı gözünde çok fazla büyütmemeye çalış.
- Sadece onların seni seçmediğini senin de işvereni seçme hakkının olduğunu düşün. Seçme işleminin karşılıklı fayda için olduğunu düşün.
- Derin nefesler al ve güzel şeyler düşün.
- Eğer kendini daha iyi hissedeceksen heyecanlı olduğunu görüşmeci ile paylaşabilirsin. Böylece daha samimi bir ortam yaratma ve rahatlama şansın olabilir.
- Görüşmeyi yapacak olan kişi de sen ben gibi bir insan ‘’ÖCÜ’’ değil korkmana gerek yok.
Kendin ol!
Olmadığın biri gibi görünmeye çalışma. Dürüst, açık ve net ol. Ancak çok fazla doğal olmanı da önermiyorum. Yani ailen veya arkadaşlarınla vakit geçirirken olduğun kadar rahat olma.
Göz teması kur ve gülümse! Beden dilinin ne söylediğine dikkat et!
Göz teması kurarak iletişim kur ve abartmadan gülümse. Ne çok ciddi ne de çok samimi bir tavır sergileme, antipatik olmamak için ortasını bulman çok önemli.
Dik otur ve kendinden emin bir duruş sergile. Çok fazla hareket etme veya çok fazla sabit durma. Görüşmecinin elini sıkarken ne çok sert ne çok yumuşak bir el sıkışması olmamasına dikkat et.
Gereğinden fazla detay verme ve çok konuşma!
Sorulan soruya odaklan ve gereksiz detaylara girme. Çok fazla detay vermen ve fazla konuşman bir süre sonra karşı tarafın seni aktif bir şekilde dinlemesini imkânsız hale getirecek. Asıl vermen gereken mesajları veremeden mülakat sonlanmış olacak. Sorulan soruların altında yatabilecek nedenleri anlamaya çalış ve net bilgiler ver.
Umutsuz görünme!
Uzun zamandır iş aradığını bulamadığını, torpilsiz iş bulunmadığını, piyasaların çok kötü durumda olduğunu vs anlatma. O ana ve görüşmene odaklan. Olumsuz bir ruh hali yansıtmamaya çok dikkat et.
Kendini, beklentilerini ve hedeflerini net bir şekilde ifade et.
Kişisel özelliklerinin, beklentilerinin ve hedeflerinin farkında olman ve kendini iyi ifade etmen önemli. Mülakata gitmeden önce mutlaka bu konulara çalışmalısın. Kendimi nasıl geliştirebilirim? isimli makalemde kendini tanıma ile ilgili detaylı bilgiyi bulabilirsin.
Ne istediğini bilmeyen kararsız bir imaj çizersen çok olumlu bir intiba bırakamazsın.
Ne iş olursa yaparım mantığını değil, ben bu işte uzmanlaşmak istiyorum bakış açısını yansıtman çok önemli.
Telefonunun ile kısa bir süreliğine vedalaş!
Titreşime değil sessize al. Mülakat ortasında bızt bıztt diye bir sesin yankılanması çok hoş olmuyor J Çok ama çok çok önemli bir telefon beklemiyorsan kesinlikle telefon ile konuşma. Karşı tarafında aynı hassasiyette olması gerekir ama olmayanların sayısı da epey fazla var ne yazık ki…
Görüşmeye vaktinde git! Katılamayacaksan mutlaka bilgi ver.
Görüşme saatinden 15 dakika önce görüşme yerinde ol. Gecikeceksen en az 1 saat önceden bilgi ver. Görüşmeye katılamayacaksan veya davet aldıktan sonra görüşmeye katılma fikrinden vazgeçtiysen mutlaka katılamayacağını bildir.
Hımmm Macchiato mu içsem yoksa Espresso mu?
Mümkünse sadece su! Soda, Türk kahvesi vb. birçok enteresan istekle karşılaştım. Ancak mülakatta içilebilecek en güzel şey sudur. Su hayattır! Zira şimdiye kadar görüşme bitene kadar çayı kahveyi son yudumuna kadar içebilen bir aday ile karşılaşmadım.
Yeni mezun veya deneyimsiz kişilerin mülakatlarda dikkat etmesi gereken konular!
Deneyimsiz olduğun için yaptıklarından bahsedemeyeceğine göre yapabileceklerinden etkili bir şekilde bahsetmelisin. Bunu yapabilmek içinde kişisel özelliklerinin ve yapacağın işin dinamiklerinin farkında olman ve bunları iyi ifade etmen çok çok önemli.
- Kendinin (kişisel özelliklerinin) farkında ol!
- Görüşme yaptığın pozisyonda çalışacak kişide hangi yetkinliklerin/kişisel özelliklerin olması gerektiğinin farkında ol!
- Yapacağın işin tanımını bil!
- Gelişime açık ve istekli olduğunu vurgula!
- Neden bu alanı/mesleği seçtiğin konusunda ikna edici bir sebebin olsun!
Ve son olarak tüm bunları net, kendinden emin ve düzgün cümleler ile ifade et.
Asla eski şirketini veya yöneticini kötüleme!
Daha önce çalıştığın şirketler veya yöneticilerin ile ilgili mümkün olduğu kadar olumsuz cümleler kurmamaya çalış.
Çalışmadığın bir yerden soru geldiğinde ne yapmalısın?
Her sorunun cevabını bilemiyor olabilirsin. Saçmalamaktansa konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını veya bildiğin kadarının ne olduğunu anlat. Ancak tamamen konuya ilgisiz gözükmemeye çalış. Özellikle görüşme yaptığın pozisyon ile ilgiliyse yuvarlak cevaplar vererek belki durumu kurtarabilirsin. Emin olmadığın bir bilgiyi aktarmamanı öneriyorum.
İstekli olduğunu göster!
İstekli olduğunu belirtmek için görüşme esnasında ilgili ol, dinlediğini belli et, sorular sor ve isteğini fazla abartmadan dile getir.
Evettt tüm hazırlıklarını yaptın ve işte o an geldi!
Hangi sorulara nasıl yanıt vermelisin?
”Mülakat sorularına şu şekilde cevap vermelisin. ”den ziyade daha çok sorulma amaçlarından bahsedeceğim. Mantık kurarak cevaplarını şekillendirebilirsin. Her zaman dürüst ve açık olmanı öneririm. Neyi nasıl ifade ettiğin çok önemli. Karşı taraf ile empati kur ve cevap vermeden önce sen olsan hangi cevabı duymak istersin bunu mutlaka düşün. Mülakat anında bunu nasıl yapacağım delirmiş bu diye düşünebilirsin. Soru sorulduğunda birkaç saniye kendine zaman yaratarak ve önceden prova yaparak bunu yapabilirsin.
Mülakat Soruları
Soru: Ücret beklentiniz nedir?
Ücret beklentisi sorusuna verdiğin cevaptan dolayı elenmek istemiyorsan benim tavsiyem: Beklenti aralığını belirterek, ’Örn:2500-3000 TL net /brüt’’ beklenti aralığının bu olduğunu ancak işin sorumlulukları, diğer şartlar ve şirketin ücret politikasına göre esnek olabileceğini ve ortak bir noktada buluşabileceğini söyleyebilirsin. Kesinlikle şu rakamdan aşağı çalışmayı düşünmüyorum gibi söylemlerde bulunmamalısın. Bu gibi cevaplar her şey olumlu olsa bile görüşmenin seyrini olumsuz yönde etkileyecektir.
Yeni mezunsan; piyasada bildiğim/araştırdığım kadarı ile başlangıç pozisyonlarının Örn; 2.000-2.500 net/brüt civarında olduğunu gözlemledim. Teklifiniz sonrası ortak bir noktada buluşabileceğimize inanıyorum diyebilirsin.
Son çalıştığın şirkette ne kadar ücret alıyorsun sorusuna cevabını da aralık olarak vermeye çalışsan iyi olur. Ama en son çare mecburen aldığın net rakamı söylemek zorunda kalabilirsin. Net rakamı söyledikten sonra yine ortak noktada buluşabileceğinize inandığını belirtmelisin. Yani durum ne olursa olsun ücret konusunda uzlaşmacı bir imaj çizmelisin. Ücret beklentisi her ne kadar sevilmeyen bir soru olsa da sorulan bir soru ne yazık ki. Maalesef çoğu zaman şirketlerin vereceği iş teklifleri bu cevap üzerinden şekilleniyor.
Soru: Aileniz ne iş yapıyor? Birlikte mi yaşıyorsunuz? Kız/Erkek arkadaşınız var mı? Ne zaman evlenmeyi / çocuk yapmayı düşünüyorsunuz? Eviniz kendinize mi ait kira mı?
Bu sorunun sorulma amacı yetiştirilme tarzın, yakın zamanda hayatın ile ilgili önemli bir değişikliğin olup olmadığı, hayat standardın vb konular ile ilgili bilgi almak içindir. Özel hayatında ne tür sorumlulukların olduğunu algılamak için sorulur. Aynı zamanda paraya ne kadar çok ihtiyacının olduğunu anlamak içinde sorulan bir sorudur. Yani paraya ne kadar çok ihtiyacın varsa işe de o kadar çok ihtiyacın var sonucuna varılır. Çok hoşlanmadığın bir soru olduğunu biliyorum ama ne yazık ki soruluyor…
Soru: Daha önce çalıştığınız herhangi bir kuruma dava açtınız mı?
Sorulma amacı; bir sorun yaşadığımızda bize de dava açma potansiyelin var mı? Bu konu ne yazık ki davanızda haklı da olsanız sizinle ilgili biraz olumsuz bir izlenim bırakıyor.
Soru: Neden bu kadar uzun süredir çalışmıyorsunuz/iş bulamadınız?
Aslına bu sorunun tercümesi şudur.
Eğer çok iyi bir aday olsaydınız şimdiye kadar iş bulmanız gerekirdi! Hala işsiz olduğunuza göre bir yerlerde bir sorun var demektir.
Acaba referanslar da vs bir sorun olabilir mi? Veya başka bir işe giriş çıkış yapmış ve özgeçmişte belirtmemiş olabilir mi? Şeklinde karşı tarafta soru işaretleri oluşabilir.
Soru: 35 yaşın üzerindesiniz neden hala yönetici olamadınız?
Yaş 35 yolun yarısı eder! Dante gibi ortasındayız ömrün… 35’ini aştıysan ve hala yönetici olamadıysan ne yazık ki iş bulman biraz zorlaşıyor güzel ülkemde! Çünkü bazı bakış açılarına göre 35′ ine kadar yönetici olamadıysan bu işte bir iş var demektir. Yani geçmiş deneyimlerinde ne kadar başarılı/verimli bir çalışan olduğunu sorgulayan bir yaklaşım ile karşı karşıya kalırsın. Herkes yönetici olmalı mı veya bu bir başarı kriteri midir o da tartışılır.
Yani özetle eğer bu durumdaysan işin biraz zor. Yönetici olabilmek için bir fırsat çıkmadığını ancak bundan sonraki kariyerinde yönetici olmak istediğini, yetkinliklerinin buna uygun olduğunu vs örneklendirerek anlatırsan ikna edici olabilirsin.
Veya yönetici olmak istemediğini, işini sevdiğini uzman olarak kalmak istediğini de söyleyebilirsin. Ancak bu seferde hedefi olmayan bir kişi imajı çizmiş olman senin için bir dezavantaj yaratabilir.
Karar senin!
Soru: Mezun olduğunuz bölümü neden seçtiniz?
Üniversiteye girerken bölüm seçimlerini çoğu zaman bilinçli yapamadığımız bir gerçek. Özellikle yeni mezunsan bu sorunun gelme olasılığı epey yüksek. Bu soruya cevap verirken ilgi alanlarının ve kişisel özelliklerinin seçtiğin meslek ile örtüşen yönlerinden bahsetmen yeterli olacaktır.
Soru: Sizi neden işe alalım?
Sorulma amacı işe hangi özelliklerinin(deneyim, eğitim, kişisel özellikler vs.) uygun olduğunu ve neden seni tercih etmeleri gerektiği ile ilgili nokta atışı bir cevap almaktır. Pozisyonun gerekliliklerini, şirketin beklentilerini düşünerek ve kendi özelliklerin ile bağdaştırarak kısa ve net bir yanıt vermelisin.
Çünkü bana ihtiyacınız var, diğer adaylardan daha iyi olduğuma eminim vs gibi cevaplar çok olumlu karşılanmayacaktır.
Soru: Kendinizden bahseder misiniz?
Bu cümle ile başlayan mülakatlara karşıyım. Çok sıradan ve bence işe alım yetkinliği olmayan kişilerin tercih ettiği bir başlangıç. Neyse, diyelim bu şekilde hadi biraz kendinden bahset diye başladı mülakat. Nereden başlayacaksın?
Klasik bir soruya sende klasik bir başlangıç yap ve doğduğun yerden başla. Okuduğun bölüm, ilk iş deneyimin vs özgeçmişindeki sıralamaya göre de devam edebilirsin.
İnsanlar hikayelerden etkilenir ve ikna olur. Kariyer hayatını hikayeleştirerek anlat. Nedenlerini, duygularını kat işin içine. Yeni mezunsan okuduğun bölümü neden ve hangi tutkuyla seçtiğini kısaca anlatabilirsin. İstemeden seçtiğin bir alansa ve sonradan sevdiysen nedenini aktarman hangi kişisel özelliklerin ile örtüştüğünü belirtmen faydalı olacaktır.
Veya görüşmeciye nereden başlamamı istersiniz diye sorabilirsin.
Soru: Çalıştığınız şirketten neden ayrıldınız?
Bu soru işverenler için önemli bir sorudur. Yöneticinle mi anlaşamadın? Arıza bir tip misin? İş mi seni tatmin etmedi, beklentilerin çok mu yüksek? Bunları anlamak için sorulur.
Bir sorun yaşadığın için ayrıldıysan aynı sorunu görüştüğün şirket ile de yaşayabileceğin ihtimalini değerlendirirler.
Örneğin; Yöneticim çok zor bir insandı kendisi ile hiç anlaşamıyorduk dediğinizde ve görüştüğünüz pozisyonun yöneticisi de bir melek değilse elenme ihtimaliniz yüksek.
Soru: Bundan beş/on yıl sonra kendinizi nerede, ne yapıyor olarak görüyorsunuz?
Bir hedefiniz var mı? İleriye yönelik planlar yapıyor musunuz? Bunu anlamak için sorulur. Görüşme yaptığınız pozisyon ile aynı paralel de olması sizin için bir avantajdır.
Bu soruya kendi işimi kurmak istiyorum şeklinde bir cevap vermemenizi öneriyorum. Siz iyi niyet ile uzun vadede ki planlarınızı anlatıyor olabilirsiniz. Ancak özellikle deneyimsizseniz karşı taraf şunu düşünüyor. Ben bu kişiyi işe alacağım, eğiteceğim, zaman harcayacağım ve yatırım yapacağım. O eline geçen ilk fırsatta kendi işini kurup hadi bana eyvallah diyecek.
Ya da kendi yaptığı işe rakip olarak iş kurma ihtimalini de düşünebilir görüştüğünüz şirket. Sonuçta girişimci olmak istiyorsunuz. Diyelim satışçı olarak işe başladınız. Müşterileri de beraberinizde götürmeyeceğiniz ve aynı sektörde yeni bir iş kurmak istemeyeceğinizi nereden bilecekler.
Siz olsanız kendi işini kurmak isteyen bir kişi ile çalışmaya nasıl bakarsınız?
Soru: İş hayatınız boyunca aldığınız en önemli sorumluluk nedir? Bu sorumluluk size ne öğretti?
Sorumluluk almaya ne kadar istekli olduğunuzu ve risk alabilme yetinizi ölçmek için sorulan bir sorudur. Gerçekçi yanıtlar vermek somut olaylar üzerinden örneklendirmeler yapmak etkili olacaktır.
Soru: Bugüne kadar iş yaşamınızda çözmek için uğraştığınız en karmaşık problem neydi? Nasıl çözdünüz?
Problem çözme yeteneğinizi anlayabilmek için yöneltilen bir sorudur. Yine örnek vererek anlatmanız ikna edici olmak açısından önemlidir.
Soru: İş hayatınızda herhangi birisiyle anlaşamadığınız bir durumu anlatır mısınız? Çözüm için ne yaptınız? Karşı tarafın tepkisi ne oldu? Şu anda durum nasıl?
İlişki yönetiminde nasıl bir yaklaşımınız olduğunu anlamak için sorulur. Kişilik profilinizin ne olduğuna dair ipuçları aranır. İlişkilerinizi nasıl yönettiğiniz, problemi çözmeye yönelik doğru adımlar atıp atmadığınız anlaşılmaya çalışılır.
Soru: Başkalarını sizin görüşünüz konusunda ikna ettiğiniz bir durumdan bahseder misiniz?
Sorudan da anlaşıldığı üzere ikna yeteneğinizi anlamaya yönelik bir sorudur. Bu soruya somut bir olay üzerinden yanıt vererek olumlu bir izlenim bırakabilirsiniz. İkna edebilme özelliği özellikle satış, müşteri ilişkileri vb pozisyonlar için önemli bir yetkinlik olduğu için bu pozisyonlar için bir görüşme yapıyorsanız bu konuya önceden mutlaka çalışıp yaşadığınız bir örnek hazırlayarak cevaplamanızı öneririm.
Soru: Başarısızlıkla sonuçlanan bir projeniz oldu mu bahseder misiniz?
Bu soruya dürüst bir şekilde yaklaşıp başarısız olduğunuz durumdan mutlaka bahsetmenizi öneriyorum. Sonuçta hiç birimiz mükemmel değiliz ve iş hayatımızın herhangi bir döneminde yanlış bir karar almış olmamız veya ön göremediğimiz durumları yaşamış olmamız da gayet normal. Önemli olan bu başarısızlıktan çıkardığımız derstir. Başarısızlığın size öğrettiği şeyleri detaylıca anlatmanız karşı tarafta olumlu bir etki yaratacaktır.
Soru: Önceki yöneticinizle ilişkileriniz nasıldı? Çalıştığınız en zor yönetici nasıl biriydi?
Daha önce çalıştığınız yönetici profilinin nasıl olduğunu ve çalışmakta zorlanacağınız yönetici profilini anlamak için sorulur. Görev yapacağınız pozisyondaki yönetici biraz zor bir tip ise yandınız J Bu soruya yanıt verirken çok iyi düşünün.
Soru: Hangi durumlar, olaylar, koşullar sizi motive eder veya heyecanlandırır?
Seni nelerin motive ettiğinden yola çıkarak kişisel yetkinliklerin ile ilgili bir fikir edinmek adına yöneltilen bir sorudur. Aynı zamanda birilerinin sürekli sizi motive etmek için arkanızdan koşturması gerekip gerekmediği anlaşılmaya çalışır.
Kendi kendinizi motive edecek yöntemlerinizin olması olumlu bir etki yaratacaktır.
Soru: Hangi özelliklerinizin bu iş için uygun olduğunu düşünüyorsunuz?
Bu soruya cevap verirken yapacağın işte olması gereken özelliklere tam anlamı ile hâkim olmalısın. Mesela iyi bir satışçıda müzakere yeteneğinin güçlü olması gerekir. Bu özelliğin kendinde olduğunu, daha önce yaşadığın deneyimlerden yola çıkarak mutlaka örneklendirmeler ile anlatmalısın.
Bu soruya verdiğin cevap ile yapacağın işin gerekliliklerinin ne kadar farkında olduğunu da göstermiş olursun.
Soru: Arkadaşlarınız, aileniz, eski yöneticileriniz veya iş arkadaşlarınız sizin hakkınızda neler söyler?
Yine kişisel özelliklerini ve karakteristik yapını anlamaya yönelik bir sorudur. Dışarıdan nasıl biri olarak göründüğünün farkında olup olmadığını da anlamak için sorulur. ”Bu soruya onlara sormak lazım hahaa” diye sıradan bir yanıt vermemeni öneriyorum.
En olumlu/güçlü yanlarınız nelerdir? İşinize olumlu katkısı olan yönleriniz nelerdir?
Mülakatlarda sorulan olumlu/olumsuz veya güçlü/zayıf yönleriniz neler sorusuna yanıt vermekte zorluk çektiğini biliyorum. Bu sorunun gereksiz olduğunu da düşünebilirsin. Ancak yine kişisel farkındalığını anlamak ve yetkinliklerin hakkında bir fikir edinebilmek için sorulur.
Bu soruya etkili bir yanıt vermek için bireysel ‘’Swot Analizi’’ yapman yeterli olacaktır. Veya kişilik profil testlerini yapabilirsin. Ancak çoğu ücretli oluyor. Swot analizinin nasıl yapıldığı ile ilgili google’ da bir çok kaynak var. Araştırıp kendin için uygulayabilirsin.
Kendi kişilik özelliklerin ile yapacağın işin gerektirdiklerini mutlaka düşün. Hatta bir analiz yapıp yaptığın işte çalışan bir kişide hangi kişisel özellikler olması gerektiğini yazabilirsin. Bu çalışma soruya etkili bir yanıt vermek için oldukça faydalı olacaktır.
Soru: Baskı ve stres altında çalışmak zorunda kaldığınız bir zamanı anlatır mısınız? Bu ortam nasıl oluştu? Nasıl başa çıktınız? Olayın diğer sorumluluklarınıza etkisi ne oldu?
Daha önce strese maruz kalıp kalmadığını, kaldıysan ne kadar dayanıklı olduğunu ve bu durumu nasıl yönettiğini anlayabilmek için sorulur. İkna edici olmak için yine örneklendirerek anlatmanda fayda var.
Soru: Zamanınızı nasıl planlarsınız ve önceliklerinizi nasıl belirlersiniz?
Önceliklerini nasıl belirlediğin, iş planlarını nasıl yaptığını ve zaman yönetimi konusunda iyi olup olmadığını anlamak için sorulur.
Soru: Mesleğinizin sevdiğiniz/sevmediğiniz yönleri neler?
Yaptığın işin ne kadar farkında olduğunu anlamak, işin hangi yönlerinin sana zor geldiğini veya hangi yönlerini severek yaptığını anlayabilmek için sorulur.
Soru: Bugün tekrar iş hayatına atılma şansınız olsa hangi mesleği yapardınız?
Uzman olduğun mesleği seçmiş olmaktan memnun olup olmadığını anlamak için sorulur. Alternatif bir meslek söylemek istersen, söylediğin diğer meslek ile yaptığın işin çok tezat olmamasına dikkat etmelisin. Mesela muhasebe uzmanı olup, yeniden meslek seçme şansın olsaydı satışı seçmek isteyeceğini söylediğinde, iki mesleğin gerektirdikleri ve dinamikleri birbirinden çok farklı olduğu için karşı tarafta bir kafa karışıklığına sebebiyet verebilirsin. Muhasebe daha rakamlar ve veriler ile uğraşırken, satışın işi insandır. İki işin iş tanımı, sorumlulukları, gerektirdikleri birbirinden oldukça farklıdır.
Soru: Sektörümüz/işimiz ile ilgili neler biliyorsunuz?
Görüşmeye gitmeden önce firma hakkında araştırma yapıp yapmadığını anlamak veya sektör hakkında neler bildiğini anlamak için sorulur. Bu soruya detaylı bir cevap verebilmek önemlidir mutlaka öncesinde araştırma yapmalısın.
Soru: Başka görüşmeleriniz oldu mu? Nasıl sonuçlandı? İş teklifi aldınız mı? Kabul etmediyseniz neden?
Daha önce başka şirketler tarafından teklif yapıldı ve kabul etmediysen sebepleri merak edilir. Mesela ücret yetersiz geldiği için kabul etmedim dediğinde (ne kadar teklif edildi diye sorabilirler) görüştüğün firma kendi tekliflerini de kabul etmeyeceğini düşünerek olumsuz bir sonuca varabilir.
Veya şuan sonuçlanmak üzere olan bir görüşmen olup olmadığını anlamak içinde soruluyor olabilir. Eğer kaçırmak istemedikleri bir adaysan hızlı hareket etmek için bu soruyu yöneltmiş olabilirler.
Hangi pozisyonlara başvuruyorsun birbiri ile alakalı işler mi? Yani ne istediğini biliyor musun durumunu anlamak içinde sorulur.
Soru: Kendinizi geliştirmek için neler yapıyorsunuz? Geliştirmek istediğiniz yönleriniz neler?
Geliştirmen gereken yönlerin farkında mısın ve bunlar ile ilgili bir planlaman var mı? Gelişime açık mısın? Anlamak için sorulan bir sorudur.
Bu soruya geliştirmek istediğim bir yönüm yok demen çok olumlu karşılanmayacaktır. Zira hiçbirimiz mükemmel değiliz değil mi?
Soru sorma sırası şimdi sende!
Soru soruyor olman aynı zamanda işe ve şirkete ilgili olduğunu da gösterir. Aynı zamanda karar vermen için gerekli bilgileri edinmen açısından mutlaka soru sormanı öneriyorum.
- Bundan sonraki süreç nasıl ilerleyecek? Ne zaman geri dönüş yapılacak?
- İşe kabul edilmen durumunda başlangıç tarihi ne olacak?
- Çalışan sayısı kaç ve departman yapısı nasıl?
- Bu pozisyondan beklentileri neler?
- Çalışma saatleri nasıl? Ulaşım desteği var mı?
- Pozisyon yeni bir pozisyon mu yoksa ayrılan bir kişinin yerini mi dolduracak?
Not: Pozisyon için ne kadar ücret düşünüldüğü veya ne tür yan haklar olduğu konusunu ilk senin açmamanda fayda var. Konusu açılırsa nasıl yanıt vermen gerektiğini mülakat soruları arasında bulabilirsin.
Aslında sorulabilecek çok soru var ancak ilk görüşmede fazla talepkar ve antipatik olmadan sorabileceğiniz soru listesi bu şekilde.
Mülakat sonrası ne yapmalı?
Tanıştığına memnun olduğunu ve işe istekli olduğunu belirten bir teşekkür maili atabilirsin. Söylenen tarihte geri dönüş olmaz ise arayıp sürecin ne durumda olduğunu mutlaka sormalısın.
Biliyorum olumsuz geri dönüş yapmayan çok fazla şirket var. Ancak bazen senin görüşme sonucunu takip ediyor olman işe ne kadar istekli olduğunu göstermenin de bir yoludur.
Her şirketin bu süreci tamamlama süresi değişkenlik gösterebiliyor. Kimisi aylar sürerken kimisi ilk görüşmede sonuca ulaşabiliyor.
Eğer işi gerçekten istiyorsan takipte ol. Söylenen tarihte dönüş olmadıysa çok da fazla ısrarcı olmadan uygun bir dil ile sürecin ne durumda olduğunu arayıp sorabilirsin.
Heyy iş teklifi aldın Tebrikler! Hadi iyisin!
İş teklifini kabul etmeden önce, aşağıdaki sorulara mutlaka yanıt almaya veya gözlemlemeye çalışmalısın. Çok sorgular şekilde değil, yumuşak ve ılımlı bir şekilde yaklaşman önemli.
Ve mutlaka işin tanımının ve alacağın sorumlulukların senin hedeflerin ile örtüştüğünden emin olmalısın.
- Maaşlar vb ödemeler zamanında yapılıyor mu?
- Çalışan ücretleri gerçekte aldıkları ücret üzerinden mi ödeniyor/bordrolanıyor?
- İzin kullanımları, mesai ödemeleri, tazminat ödemeleri vb. konular iş hukukuna uygun olarak yürütülüyor mu?
- Personel sirkülasyonu ne durumda?
Ücret pazarlığı
Pazarlık yapılabilir tabi neden olmasın. Yine mümkün olduğunca yumuşak bir üslup ile fazla talepkar görünmeden yapılan teklifte iyileştirme isteyebilirsin. İyileştirme isteme sebebini uygun bir dil ile anlatman önemli.
Deneme süresi
Tebrik ederim artık bir işin var!
Yasal deneme süresi 2 aydır. Eğer başladığın işte kalıcı olmak istiyorsan bu süre içerisinde aşağıdaki konulara çok dikkat etmelisin.
- Anlatılan şeyleri mutlaka not almalısın.
- İlgili olmalı ve süreçler ve işleyiş hakkında sorular sormalısın.
- İnsanlara ölçülü, sıcak, içten ve samimi yaklaşmalısın.
- Öğle yemeği ve molalarda mutlaka çalışma arkadaşların ile vakit geçirmelisin.
- İşi öğrenmek için çaba göstermelisin ve çaba gösterdiğini belli etmelisin.
- Yöneticinin beklentilerini anlamaya çalışmalısın ve kendisinden şunları bekliyorsunuz değil mi? diye mutlaka teyit almalısın.
- Kurum kültürünü analiz edip ayak uydurmaya çalışmalısın.
Faydalı olması ümidi ile…
Sevgiler
