Performans değerlendirme kriterleri ( yetkinlikler) ve açıklamaları
Performans değerlendirme sistemlerini kurgularken kullanılabilecek değerlendirme kriterlerini (yetkinlikleri) ve bunların açıklamalarını aşağıda bulabilirsiniz. Her şirketin kendi içinde veya pozisyona özel beklentileri olabilir. Doğru ve etkin bir performans değerlendirme sistemi kurgulamak için pozisyonun gerekliliklerini iyi analiz etmek ve buna göre kriterleri tanımlamak önemlidir.
Performans sisteminin çıktıları, puanlama sistemi ve sürecin nasıl yönetileceğini, kimin kimler tarafından değerlendirileceği her şirket kendi kurum dinamiklerine göre yapılandırmalıdır.
Sistemi kurgularken yanıt bulmamız gereken sorular neler?
- Hangi pozisyon için hangi kriterlerde değerlendirme yapılacak?
- Kim kimi değerlendirecek?
- Hangi süreler/aralıklar ile değerlendirme yapılacak?
- Değerlendirme sonucunda yüksek performanslı çalışanların ödüllendirilmesi veya düşük performanslı çalışanların durumu ile ilgili neler yapılacak?
- Puanlama sistemi nasıl olacak?
- Bu kriterlerin toplam performans notundaki ağırlıkları nasıl olmalı?
- Yetkinliklerin yanı sıra hedef bazlı performans sistemini nasıl kurgulamalıyız?
- Hangi pozisyonlara hangi rakamsal hedefleri tanımlayabiliriz? Bu hedeflerin gerçekleşme verilerini takip edebilecek sistemimiz var mı?
- Performans değerlendirme sistemi tüm çalışanlara nasıl duyurulacak?
- Yöneticiler performans değerlendirme ve performans görüşmesi yapma konusunda yetkin mi? değilde nasıl yetkin hale getireceğiz?
| 1. Büyük resmi görme Günlük olayların stresinden uzak durma, uzun vadeli hedeflere kilitlenme, genel resmi görerek detaylara kilitlenmeme ve dolayısı ile soğukkanlılığını koruma yeteneği |
| 2. Kurum kurallarına uyum Kurum bünyesinde oluşturulmuş yazılı veya sözlü olarak belirtilmiş veya kendiliğinden kurum kültürü çerçevesinde oluşmuş kurallar uyum yeteneği |
| 3. Takım çalışmasına yatkınlık Günlük çalışma hayatında işin yapılışı sırasında ortak çalışma platformu yakalama, ortak hedefleri başarma gayreti, bireysel olarak işin daha hızlı gerçekleşeceği duygusunu yenebilme |
| 4. Stres altında çalışabilme İş yoğunluğu, yönetici baskısı, iş arkadaşlarının veya müşterinin baskısı vs nedenlerle oluşan stres altında soğukkanlılığını koruyarak çalışma, tavırları ile stresini dışavurmadan kibarlığını koruma, sesini yükseltmeme, etkin sonuç elde edebilmek için kıvrak çözümler yaratabilme |
| 5. Öğrenme ve kendisini sürekli geliştirme İşinin bir parçası olarak ihtiyaç duyduğu becerileri kazanmak için araştırma, kendisini geliştirme fırsatlarını değerlendirme, bunları işinde tatbik etme konusundaki çaba |
| 6. Odak noktasını dağıtmadan çalışma Günlük faaliyetleri gerçekleştirirken önceden tespit edilmiş veya görev olarak verilmiş hususlar dışında zaman hırsızları ile odağın yitirilmesi |
| 7. Öğretme ve yetiştirme Birlikte çalıştığı iş arkadaşlarını ortak sonuca hızlı ulaşabilme açısından yetiştirme çabası |
| 8. Şirketi sahiplenme, kendisini onun parçası olarak hissetme Kurumu fiziki ve kurumsal kültürü ile sahiplenme, kendisini kurumun bir parçası olarak hissettiğini davranışları ile yöneticilerine ve kurum dışı çevreye hissettirme yeteneği |
| 9. Şirket kaynaklarını optimum kullanma isteği Kurumun kısıtlı kaynaklarının farkına varma, kaynak gerektirecek hususlarda etkin sonuç elde edebilmek için kaynak/sonuç dengesini kurabilme |
| 10. Maliyetleri önemseme ve verimliliği artırma Maliyet odaklı düşünme, günlük kararlarda maliyet bileşenini göz ardı etmeden davranabilme, her faaliyette verimlilik ilkesi ile etkin sonuç elde etme çabası |
| 11. Şirketin uzun vadeli planlarının şekillenmesine katkıda bulunma Kurumun uzun vadeli planlarının oluşturulmasında pay alma isteği, uzun vadeli planların oluşturulmasında ve bunların kurum içinde anlaşılabilmesi için harcanan caba |
| 12. Şirket malının korunması için gösterdiği önem derecesi Kuruma ait her türlü varlığın korunmasına gösterilen önem seviyesi |
| 13. Markayı hissetme ve markayı savunma Kurum markasını ve arkasında gizli bulunan temel prensiplerin farkına varma, günlük aktivitelerde markayı hissetme ve çevredeki kişilere hissettirme, markadan gururla bahsetme isteği |
| 14. Sonuç odaklı düşünme ve çalışma Yüklenilen görevlerde sonuca odaklanma, ticari başarı / kurum prensipleri dengesini kurabilme, hızlı sonuç elde etmek için detaya boğulmadan hareket edebilme kabiliyeti |
| 15. Kurumun gelişimi için sürekli öneri verme Kurumun gelişimi için sözlü ve yazılı öneri verme, hızlı uygulanabilecek ve kaynak onayı gerektirmeyecek hususlarda inisiyatif alma ve hayata geçirme, birlikte çalıştığı iş arkadaşlarına bu konuda tavsiye verme isteği |
| 16. İş disiplini Görev ve sorumluluklarına birebir uyma isteği, verilen terminleri önemseme, davranışları ile disiplinini çevresine yansıtabilme |
| 17. Planlama yeteneği (zaman ve faaliyet) Günlük, orta ve uzun vadeli planlar yapabilme ve bunlara uyum kabiliyeti |
| 18. Özverili çalışma İş yaşamında kendisinden beklensin veya beklenmesin etkin sonuçlar elde etmek için özveri gerektiğinin farkına varma, özverili çalışmanın kendi iş etiği için koşul olduğunu hissetme |
| 19. Mesai saatlerine uyum Tanımlanan çalışma saatlerini önemseme, toplu disiplinin bir parçası olduğunun farkına varma ve günlük iş hayatında açıkça tatbik ederek çevresine hissettirme |
| 20. Empati kabiliyeti Kendisini birlikte çalıştığı iş arkadaşlarının ve kurumun ilişkide olduğu 3. şahısların yerine koyabilme, onların perspektifinden olaylara yaklaşabilme ve onları anlama çabası |
| 21. Sorumluluk alma Günlük hayatta görev tanımı dahilinde veya dışında sorumluluk alma, inisiyatif kullanabilme ve birlikte çalıştığı iş arkadaşlarının bu şekilde davranmasını açıkça özendirme |
| 22. Problem çözme Günlük problemlerin çözümünde analitik bakış açısı, duygularla hareket etmeden, veriler doğrultusunda problemlere yaklaşma ve problem çözümünde hızlı davranma isteği |
| 23. Analitik düşünme Tüm faaliyetlere geniş perspektiften bakma isteği, verilere dayalı sistematik düşünme yeteneği |
| 24. Karar verme performansı Kendi sorumluluk alanı ile ilgili bağımsız karar verme isteği, verilen kararlarda doğruluk oranı ve karar verme hızı |
| 25. Değişime adapte olabilme ve esneklik Değişen piyasa koşulları nedeni ile kurum dinamiklerinde ve günlük faaliyetlerde ortaya çıkan değişime hızlı adapte olabilme, talep durumunda görev tanımlarında açıkça ifade edilen sınırların dışına çıkma isteği |
| 26. Yönetim İşini, birlikte çalıştığı iş arkadaşlarını ve kurum dışı ilişkide bulunulan kişileri yönetme çabası |
| 27. Hedef belirleme Kurum hedeflerini belirlemede katılım isteği, kendi görevleri dahilinde hedefin önemini anlama ve belirleme isteği, belirlediği hedefleri kurum içi diğer çalışanlara ifade ederek taahhüt altına gireme isteği |
| 28. Hedeflere ulaşma Yöneticisi veya kendisinin koyduğu hedeflere ulaşma ve bunları aşma konusunda harcadığı çaba |
| 29. Ticari düşünce Kurumun ticari dinamiklerini anlama, bunlara katkıda bulunma, ticari düşünce yeteneğini günlük faaliyet ve kararlarda uygulama isteği, kurumun kar amacına yönelik olarak çaba sar fetme |
| 30. Girişimci ruh Kar etmek amacı ile kurulmuş organizasyonun dinamiklerini anlama, karı artırmak amacı ile önerilerde bulunma ve bunları hayata geçirme isteği |
| 31. Şirket içi problemlere objektif bakabilme Şirket içi yaşanan problemlere eşit mesafeden bakabilme, yanlı düşünceden kaçma isteği |
| 32. Mesai saatlerini optimum değerlendirme Tanımlanan mesai saatleri içinde doğru planlama ve disiplin yeteneğini kullanarak sonuç odaklı çalışma gayreti |
| 33. Kendini aşma çabası Kendi sınırlarının farkına varma, sınırları dışına çıkmak için sarf ettiği efor |
| 34. Telefonda iletişim yeteneği Kurum dışı kişilerle telefonda iletişim sırasında kullandığı ses tonu, cümle kurgu tarzı ve doğallığı |
| 35. Yazılı iletişim yeteneği Kurum içi veya dışı yazılı iletişimde imla, format ve kurgu açısından sergilediği performans |
| 36. Vücut dili ile iletişim yeteneği Kurum içi veya dışı iletişimde vücut dilini kullanmadaki başarı seviyesi |
| 37. Başkalarını etkileme yeteneği Kurum içi ve dışı kişileri duygu ve düşünceleri ile etkileme ve ikna etme yeteneği |
| 38. Dürüstlük ve güvenilirlik Günlük hayatta iş ortamında ve kurum dışı çevre ile kurduğu iletişimde maddi konularda dahil dürüstlük ve güvenilirlik performans |
| 39. Proaktiflik Özellikle müşterinin değişen ihtiyaçlarından kaynaklananlar başta olmak üzere, kurumun faaliyetlerinde ortaya çıkabilecek herhangi bir aksaklık veya olumlu gelişme için öngörülü davranıp, kendisini ve çevresindeki iş arkadaşlarının önceden hazırlanmasını sağlamak |
| 40. Normal iş ortamında tavır Günlük iş yaşamında normal tempo içinde tüm iş arkadaşlarına ve kurum dışı şahıslara karşı sergilediği tavır |
| 41. Stres altında tavır Günlük iş yaşamında stres altında iken tüm iş arkadaşlarına ve kurum dışı şahıslara karşı sergilediği tavır |
| 42. Sosyallik İş ortamında ve özel hayatında iş arkadaşları veya kurumun müşterileri ile ortak olarak aktivitede bulunma isteği |
| 43. Tutarlı çizgi Tüm davranışlarında, çalışma performansında ve motivasyon seviyesinde keskin değişiklikler yaşanmasını kontrol etme yeteneği |
| 44. Çabaya saygı duyma ve katkıda bulunma isteği Kendinden önce kurum içinde gerçekleştirilen çabaya saygı duyma, takdir etme ve bunları geliştirme isteği ve gayreti |
| 45. Araştırma isteği İşinin bir parçası olarak kendi ve takım performansını artırmak için merak sahibi olma ve verileri araştırarak birbirleri arasında ilişki kurma isteği |
| 46. Pazar dinamiklerini anlama kabiliyeti Kurumun içinde faaliyet gösterdiği pazarın dinamiklerini kavramaya çalışma talep ve çabası |
| 47. İç ve dış müşterisinin değişen ihtiyaçlarına anlama ve karşılama çabası Kurum içi ve dışı müşterilerin birey olarak kendisinden beklentilerini zamanında algılama ve bunlara cevap verme gayreti |
| 48. Zor görevleri başarma isteği ve kabiliyeti Kendisine verilen zor görevleri motivasyon unsuru olarak algılama ve hızlı reaksiyon gösterme çabası |
| 49. Rutin işleri takip kabiliyeti Kurumun rutin faaliyetlerini takip etme ve bunların sonuçlanmasını sağlama çabası |
| 50. Delege etme yeteneği Etkin zaman kullanımı ve hızlı sonuç elde edilmesi için yapılması gereken işleri delege etme isteği |
| 51. Verileri önemseme, veri toplamaya katkıda bulunma yeteneği Kurum bünyesinde doğru ve etkin kararlar alınabilmesi için veri toplamanın önemini kavrama ve bunların geliştirilmesine katkıda bulunma isteği |
| 52. Görevlerini algılama ve yerine getirme çabası Kendisine açıkça ifade edilsin/edilmesin kendi görev sınırları içinde yer alabilecek konuları algılama ve bunları yerine getirme çabası |
| 53. Odaklanma yeteneği Her türlü faaliyette odak noktalarını tespit edip, etkin sonuç elde edebilmek için ısrarlı çalışma isteği |
| 54. Kaliteli iş çıkarma yeteneği Gerçekleştirdiği faaliyetlerde elde ettiği kalite uygunluğu (beklentileri karşılama yeteneği) |
| 55. Şirket prensiplerini benimseme ve katkıda bulunma yeteneği Kurumsal kimlik çatısı altında yazılı veya sözlü ifade edilen prensiplerin önemini algılama ve bunlara katkıda bulunma çabası |
| 56. Açıklık Kendi işinin kalitesi veya performans seviyesinin yönetim tarafından takip edilmesini sağlamak amacı ile sistematik ve objektif yazılı veya sözlü raporlama isteği |
| 57. Kopyalama ve kopyalatma yeteneği İş arkadaşlarına kendi becerilerini kopyalattırma veya onların olumlu becerilerini kopyalama çabası |
| 58. Çalışma ortamında sergilediği düzen Çalışma masasının ve çevresinin gün içindeki düzenliliği, gün sonunda arkasında bıraktığı düzen |
| 59.Ekibini Motive etme Kendisine bağlı olan ekibin motivasyon durumu, bireysel farklılıklara göre davranış sergileme |
| 60.Yetiştirme ve Gelişime katkıda bulunma Kendisine bağlı olan ekibin bireysel yetkinliklerini gözlemleme, anlama, gelişimini destekleme ve yetiştirme çabası |
| 61.Geri bildirim verme Kendisine bağlı olan ekibe geliştirilmesi bireysel olarak sürekli geri bildirim verme |
